این روزها حفظ محیط زیست به عنوان یکی از بزرگ ترین سرمایه های بشر به یکی از دغدغه های اصلی جامعه تبدیل شده است، برخی از افراد از هر فرصتی برای آگاهی رسانی به دیگران استفاده کرده و آن ها را با ارائه ی راهکارهایی تشویق به حفظ محیط زیست می کنند.

اما همانطور که می دانید تکنولوژی نانو در سال های اخیر ابعاد مختلف زندگی انسان را تحت تاثیر خود قرار داده است، یکی از این ابعاد محیط پیرامون ماست، این تکنولوژِی با کم کردن تولید ضایعات و مصرف انرژی از یک سو دارای تاثیرات مثبت بر محیط زیست و از طرفی نیز با سرعت بخشیدن به جهش باکتری ها تهدیدی برای محیط زیست به شمار می رود. تاثیر فناوری نانو بر محیط زیست چالشی است که در این مطلب قصد داریم به آن پاسخ دهیم.

این مطلب با هدف بررسی نقش فناوری تکنولوژی نانو در محیط زیست و خصوصا دی اکسید کربن نگاشته شده است.


تاثیر فناوری نانو بر محیط زیست

تکنولوژی نانو هم می تواند تاثیرات مثبت و هم تاثیرات منفی بر محیط زیست ما داشته باشد در حقیقت استفاده از تکنولوژی نانو با هدف کاهش مصرف انرژی و مصرف مواد خام می تواند اثرات مثبتی برای ما داشته باشد اما از سوی دیگر انتشار ذرات نانو می تواند هم تهدیدی برای محیط زیست و هم برای سلامت انسان ها و موجودات زنده باشد.

اما ابتدا بیایید نگاهی به فناوری نانو بیندازیم. نانو تکنولوژی از تلفیق علوم فیزیک، شیمی و زیست شناسی به وجود آمده است، این کلمه دارای ریشه ی یونانی بوده و امکان کار در سطح اتمی و ایجاد ساختارهای جدید را ایجاد می کند.

به جهت افزایش روزافزون آلاینده ها و تغییراتی که انسان خواسته یا ناخواسته در محیط پیرامون خود به وجود می آورد چالش هایی که در رابطه با فناوری نانو و حفظ محیط زیست ما به وجود می آیند نیز روز به روز افزایش پیدا کرده و یکی از مهم ترین دغدغه های کشورهاست که حتی در عرصه ی بین المللی نیز دنبال می شود.

فناوری نانو و محیط زیست


اما تکنولوزی نانو چه تاثیرات مثبتی در حفظ محیط زیست دارد؟

کاربرد نانوتکنولوژی در محیط زیست چگونه است؟ نانو تکنولوژی به طور قابل وضوحی می تواند مصرف انرژی را به حداقل برساند، این تکنولوژی با هدف قرار دادن تولید و ذخیره سازی انرژی می تواند نقش موثری در کاهش آلودگی های هوا داشته باشد.

علاوه بر این، مساله ی کنترل آلودگی با استفاده از نانو حسگرها کمک بزرگی به کنترل آلودگی ها خواهد کرد.

فرایند نانو تکنولوژی همچنین با ورود خود به عرصه ی خودرو سازی توانسته است از طریق کاهش مصرف سوخت گامی مثبت در جهت کاهش آلاینده های زیستی بردارد. این تکنولوژی با تصفیه ی گازهای خروجی از اگزوز یکی از موفقیت های این تکنولوژی محسوب می شود که به کمک انسان آمده است.

از موارد دیگر تاثیر مثبت نانو در محیط زیست کم کردن میزان استفاده از شوینده هاست که تاثیرات مخربی بر محیط زیست و آب دارند. این تکنولوژی با هدف قرار دادن نظافت بدون نیاز به مواد شوینده توانسته است استفاده از مواد شیمیایی را به حداقل برساند. هرچند که شاید استفاده از این محصولات چندان رایج نشده باشد اما لازم است بدانید که شما به وسیله ی محصولات نانو می توانید بدون استفاده از قطره ای ماده ی شوینده تا 99% از آلودگی محیط و سطوح را از بین ببرید.

از جمله این دستمال ها می توان به دستمال نانو آشپزخانه و دستمال خودرو نانو اشاره کرد که برای ضد عفونی سطوح بسیار پر کاربرد هستند.

همچنین این تکنولوژی قادر به بهبود روش های ارزیابی، مدیریت و کاهش خطرات برای محیط زیست بوده و فرصت هایی را برای تولید محصولات جدید و سالم فراهم می نماید. فناوری نانو در حفظ محیط زیست نقش مهمی در اصلاح خاک های آلوده و حذف یا پاک سازی آلاینده های شیمیایی موجود در منابع آب، خاک و هوا ایفا می کند، هم چنین با توسعه فرآیند تولید سبز، انتشار و تولید زایدات را کاهش داده و نیز موجب کاهش مصرف مواد خام مورد نیاز شده و راهکاری در جهت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و دستیابی به توسعه پایدار به حساب می آید.

با توجه به توانمندی های فراوان فناوری نانو در حذف و کنترل آلودگی های محیطی و تصفیه و جلوگیری از انتشار آن ها می توان آن را به عنوان یک تکنولوژی سبز و ابزاری موثر برای دست یابی به توسعه پایدار در نظر گرفت.

محیط زیست و نانو


تاثیر منفی فناوری نانو بر محیط زیست

علی رغم اینکه اثرات مثبت نانو می تواند در صنایع مختلف بی شمار باشد اما خطراتی را نیز برای محیط زیست خواهد داشت.

یکی از این خطرات افزایش سرعت جهش باکتری هاست که توسط نانو ذرات انجام می شود که یک تهدید برای سلامتی انسان و محیط زیست محسوب می شوند. کوچک بودن ذرات نانو که یکی از ویژگی های اصلی آن است و در واقع همین ویژگی است که خصوصیات منحصر به فرد تولید می کند اما همین ویژگی می تواند به دلیل کوچک بودن زیاد (کوچک تر از ذرات گل و گیاه) باعث ایجاد حساسیت، حمله به سیستم دفاعی و ایمنی انسان و موجودات زنده و حتی آسیب به ریه ها شوند.

ذرات اکسیدروی و دی اکسید تیتانیوم باعث تولید رادیکال های آزاد در سلول پوستی شده و به DNA آسیب می رسانند و این آسیب به DNA موجب جهش (mutation) می شود و تغییراتی در ساختمان پروتیین به وجود می آورد که ممکن است باعث سرطان و تومور گردد.

یکی دیگر از این خطرات که آبزیان را تهدید می کند افزایش تولید محصولات لوازم آرایشی است که حاوی ذرات نانو هستند، این ذرات برای ماهی ها و دیگر آبزیان سمی بوده و حیات آن ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

در واقع می توان گفت نانو ذرات با ورودشان به چرخه ی زندگی می توانند بر سلامتی ما و دیگر جانداران تاثیرات سوئی بگذارند استفاده از نانو ذرات در حشره کش ها، اسپری ها و … می تواند از مواردی باشد که تغییراتی را در محیط زیست به وجود خواهد آورد.


نتایج حاصل از تحقیق

با توجه به تحقیقات انجام گرفته در دو گروه کشور (توسعه یافته و در حال توسعه مانند ایران) نتایج به دست آمده نشان می دهد که هم زمان با افزایش شدت آلودگی ناشی از فعالیت‌های اقتصادی،صنعتی شدن و رشد جمعیت، فن‌آوری نانو توانسته در کشورهای توسعه یافته به بهبود  کیفیت محیط زیست کمک کند. اما در کشورهای در حال توسعه نانو تکنولوژی تاثیری معنی دار بر کیفیت محیط زیست نداشته است.

با توجه به تاثیر مثبت و معنی دار نانو تکنولوژی بر کاهش آلاینده ها در کشورهای توسعه یافته می توان نتیجه گرفت چنان‌چه در کشورهای در حال توسعه نیز به فناوری نانو اهمیت داده شود می تواند در کاهش آلودگی هوا موثر باشند.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *